Quy hoạch quản lý chất thải rắn (CTR) tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011-2020 được phê duyệt tại Quyết định số 154/QĐ-UBND ngày 12/01/2011 của UBND Tỉnh đã phát huy giá trị trong việc đề xuất các chương trình, kế hoạch nhằm đạt mục tiêu về quản lý, thu gom CTR, góp phần bảo vệ môi trường đô thị và nông thôn tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, sau hơn 5 năm thực hiện thì xuất hiện nhiều vấn đề bất cập chưa phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Với sự phát triển không ngừng và nhanh chóng của khoa học công nghệ dẫn đến có những thay đổi lớn và một phần do tác động của các định hướng phát triển kinh tế xã hội, ngành và lĩnh vực theo hướng mạnh mẽ, tích cực hơn tác động đến các giải pháp quản lý CTR, theo đó, tình hình đầu tư hạ tầng xử lý CTR có nhiều khác biệt, việc quy hoạch địa điểm các khu xử lý CTR thường vướng mắc ở khâu giải phóng mặt bằng, một số loại hình CTR chưa được giải quyết trong Quyết định 154/QĐ-UBND như CTR xây dựng, bùn, cặn,…

Tại tỉnh Quảng Nam, rác thải được xử lý dưới 3 hình thức: chôn lấp, đốt và sản xuất phân compost, trong đó chủ yếu là chôn lấp chiếm 98,6% tổng lượng CTR thông thường phát sinh toàn tỉnh. Trong số 15 bãi rác đang hoạt động chỉ có 6 bãi rác chôn lấp hợp vệ sinh, gồm bãi rác Tam Xuân 2, Tam Nghĩa (Núi Thành), Đại Hiệp (Đại Lộc) và 3 bãi chôn lấp ở xã Ba (Đông Giang), Đông Phú (Quế Sơn) và Trà Sơn (Bắc Trà My); 9 bãi rác thủ công còn lại với quy mô diện tích dưới 0,5ha. Hiện cả tỉnh chỉ có một nhà máy sản xuất phân compost xử lý rác sinh hoạt tại phường Cẩm Hà (TP. Hội An) với công suất thiết kế 55 tấn/ngày. Vấn đề bất cập lớn trong xử lý CTR tại các địa phương của tỉnh Quảng Nam hiện nay là chưa phân loại rác thải tại nguồn một cách triệt để, đã gây khó khăn lớn trong công tác xử lý.

Chính vì thế, UBND tỉnh Quảng Nam đã có chủ trương điều chỉnh Quy hoạch quản lý CTR tỉnh Quảng Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 tại Quyết định số 3931/QĐ-UBND ngày 07/11/2016. Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quảng Nam được chọn làm đơn vị tư vấn điều chỉnh quy hoạch này.

Để hoàn thiện quy hoạch trước khi trình thẩm định, sáng ngày 03/4/2018, Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam tổ chức Hội thảo lấy ý kiến từ các sở, ban, ngành và địa phương. Theo đó, hầu hết các ý kiến đều cơ bản thống nhất với dự thảo điều chỉnh quy hoạch mà Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quảng Nam đã báo cáo. 

Một số ý kiến đóng góp cho đô án này như: Cần phải có các giải pháp tăng cường khả năng thu gom, vận chuyển và xử lý CTR; Lựa chọn hình thức thu gom, vận chuyển và công nghệ xử lý thích hợp, đạt hiệu quả về môi trường, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; Tăng cường huy động các nguồn lực xã hội tham gia đầu tư các công trình xử lý CTR trên địa bàn tỉnh.  

Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam cũng cần phải ưu tiên bố trí kinh phí để triển khai thực hiện đề án, tổ chức cắm mốc giới các khu xử lý rác thải trên địa bàn theo quy hoạch đã được phê duyệt để giữ quỹ đất và công khai minh bạch về thông tin quy hoạch cho người dân được biết. Đồng thời, giao cho cấp huyện, thị xã, thành phố chủ động tìm kiếm, thu hút các nhà đầu tư áp dụng khoa học công nghệ trong xử lý CTR để giải quyết lượng rác thải ngày càng phát sinh, cũng như lượng CTR còn tồn đọng chưa xử lý trên địa bàn tỉnh và đặc biệt chú trọng đối với lượng rác tồn đọng hàng chục năm nay tại bãi rác Cẩm Hà (Hội An).

Tin bài: KS. Trần Thị Mỹ Nương